Türkiye'De Ermeniler Nereyi Işgal Etti ?

Ilayda

New member
\Türkiye'de Ermeniler Nereyi Işgal Etti?\

Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkiler tarihsel olarak karmaşık ve gerilimlidir. Bu ilişkilerin temelleri, Osmanlı İmparatorluğu dönemi ve özellikle 20. yüzyılın başlarında yaşanan olaylara dayanır. Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu topraklarında tarihi olarak çeşitli yerlerde varlık göstermesi ve bazı yerlerde yerleşim kurmaları, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde önemli bir siyasi meseleye dönüşmüştür. Ancak “Ermeniler nereyi işgal etti?” sorusu, genellikle belirli bir tarihsel bağlamda ve genellikle yanlış anlaşılmalarla gündeme gelmektedir. Bu makalede, Türkiye'de Ermenilerin hangi bölgelerde etkili olduğu, Osmanlı dönemindeki yerleşim politikaları, ve Ermeni milliyetçiliğinin gelişimi gibi temel unsurlar üzerinden bu soruya yanıt aranacaktır.

\Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Tarihi Varlığı\

Ermeniler, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde, özellikle Anadolu'nun doğu ve güneydoğusunda yoğun olarak yaşamış bir halktır. Ermeni nüfusunun büyük çoğunluğu, 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı topraklarında çeşitli yerleşim bölgelerine dağılmıştır. Bu bölgelere özellikle Van, Bitlis, Erzurum, Diyarbakır, Adana ve Kayseri gibi iller örnek gösterilebilir. Osmanlı Devleti, Ermeni nüfusuna belirli bir özerklik ve dini özgürlük tanımıştır. Ermeni Patrikhanesi de bu dönemde Osmanlı'ya bağlı olarak, Ermeni halkının dini ve kültürel meselelerine karar veren önemli bir kurum olmuştur.

Ancak Ermenilerin Osmanlı'daki varlıkları, 19. yüzyılda başlayan milliyetçi hareketlerle daha karmaşık bir hal almıştır. Ermeni milliyetçiliği, Rus İmparatorluğu'ndan aldığı destekle güçlenmiş ve bu durum Osmanlı yönetimini endişelendirmiştir. 1878 Berlin Antlaşması’ndan sonra, Ermenilerin yer aldığı bölgelerdeki siyasi istikrarsızlık artmış, Ermeni nüfusunun Osmanlı İmparatorluğu'na karşı isyan etmeleriyle çeşitli çatışmalar yaşanmıştır.

\Ermeni İsyanları ve Rus Destekli Hareketler\

Ermeni milliyetçiliği, 19. yüzyılın sonlarına doğru hız kazandı. Bu dönemde Ermeni grupları, Rus İmparatorluğu’ndan ve Batılı devletlerden bağımsızlıklarını kazanabilmek için çeşitli destekler almışlardır. 1894-1896 yılları arasında Osmanlı topraklarında, özellikle Van ve Bitlis bölgelerinde Ermeni isyanları patlak vermiştir. Ermeni güçleri, bu dönemde Osmanlı topraklarında Rusya'nın desteğiyle bağımsızlık mücadelesine girişmişlerdir.

Bu isyanlar sırasında Ermenilerin Osmanlı topraklarında belirli köylerde ve kasabalarda kontrol kurmaları söz konusu olmuştur. Bununla birlikte, bu dönemdeki isyanlar sadece yerel çatışmalarla sınırlı kalmamış, aynı zamanda Ermeni nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde büyük bir şiddet ve karşılıklı öldürme olayları yaşanmıştır.

\Birinci Dünya Savaşı ve Ermeni İsyanları\

Birinci Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı İmparatorluğu, Çarlık Rusya’sı ile savaş halindeydi. Bu dönemde, özellikle 1915’teki Ermeni tehcirinin ardından, Ermeni nüfusunun Osmanlı topraklarında ve özellikle doğu illerinde belirli bölgeleri kontrol etme çabaları sürmüştür. Birçok Ermeni, Rus kuvvetleri ile işbirliği yaparak Osmanlı topraklarına saldırılar düzenlemiş ve çeşitli köylerde Ermeni isyanları başlamıştır. Ancak, bu hareketler geniş bir coğrafyaya yayılmamış ve Osmanlı ordusu bu ayaklanmaları bastırmıştır.

Ancak bu olaylar, Ermeni halkı için büyük bir felakete yol açmış, Ermeniler arasında ciddi bir göç ve zorla yer değiştirme yaşanmıştır. Osmanlı hükümeti tarafından gerçekleştirilen tehcir, Ermeni halkının büyük bir kısmının Osmanlı topraklarından ayrılmasına yol açmıştır.

\Ermenilerin "İşgal" İddialarının Kökeni\

“Ermeniler nereyi işgal etti?” gibi sorular genellikle yanlış bir bakış açısına dayanır. Buradaki “işgal” kavramı, genellikle tarihsel bağlamdan koparılarak kullanılan, yanlış ve yanıltıcı bir ifadedir. Ermeniler, Osmanlı topraklarında “işgal” değil, Osmanlı yönetimine karşı bazen isyanlarda bulunmuşlar, bazen de dış destekle bu isyanları sürdürmüşlerdir. Ancak, bu hareketler geniş çaplı bir “işgal” anlamına gelmez.

\Ermenistan Cumhuriyeti ve Karabağ Sorunu\

Ermenilerin Türkiye'deki topraklarda işgalci olarak görüldüğü bir başka durum ise Ermenistan Cumhuriyeti’nin Azerbaycan'a ait Karabağ bölgesinde gerçekleştirdiği operasyonlarla ilgilidir. 1991’de Sovyetler Birliği’nin çökmesinin ardından Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sınır sorunları gündeme gelmiş ve bu sorun, Dağlık Karabağ bölgesinde Ermeni işgali ile sonuçlanmıştır. Karabağ, Ermenilerin Azerbaycan topraklarında kurdukları kontrol noktaları ve bölgeler olarak tanımlanabilir.

Karabağ Savaşı, 1990'larda, Ermeni ve Azerbaycanlıların arasında büyük bir çatışmaya yol açmış ve bu savaş sonunda Ermeniler, Karabağ’ı kontrol etmeye başlamıştır. Bu durum, Azerbaycan tarafından işgal olarak nitelendirilmektedir ve Türkiye'nin Ermenistan ile olan ilişkilerinde bir dönüm noktası olmuştur. Ancak bu durum, 1990’lar sonrasında daha çok Ermenistan-Azerbaycan ilişkileri ile bağlantılıdır ve Türkiye’nin topraklarıyla doğrudan bir ilgisi bulunmamaktadır.

\Sonuç ve Değerlendirme\

Türkiye'deki Ermenilerin işgal ettikleri topraklar ile ilgili yapılan tartışmalar genellikle tarihsel olayların yanlış anlaşılmasından kaynaklanmaktadır. Ermenilerin Osmanlı topraklarındaki tarihi varlıkları ve karşılaştıkları sorunlar, genellikle uluslararası politikalarla ve dış güçlerin etkisiyle şekillenmiştir. Ermenilerin Osmanlı topraklarında belirli bölgelerde yerleşim kurdukları doğrudur, ancak bu yerleşimler “işgal” olarak nitelendirilemez.

Ermenilerin, özellikle 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarındaki isyanları ve Rusya’dan aldıkları destekle Osmanlı topraklarında belirli bölgelerde etkili oldukları doğrudur. Ancak bu, genellikle yerel çatışmalar ve isyanlarla sınırlı kalmıştır. Karabağ örneği ise ayrı bir bölgesel mesele olup, Türkiye'nin iç meseleleriyle doğrudan ilişkili değildir. Tarihi olaylar ve günümüz siyasi dengeleri ışığında, bu sorulara daha dikkatli bir yaklaşım gereklidir.